Η πόλη του Ζωγράφου όπως είναι σήμερα ( 2007 ) και όπως ήταν πριν, περίπου 60 χρόνια . Προσέξτε τις διαφορές !
Οι σημερινές περιοχές : Άνω Ιλίσια , Γουδή και Ζωγράφου ονομαζόντουσαν παλιά «Κουπόνια» . Η ονομασία της περιοχής με το τοπωνύμιο Κουπόνια ή Καπόνια πρέπει να έγινε με τη μοιρασιά των κτημάτων του Υμηττού ( ανατολικά και δυτικά , από τους Τούρκους το έτος 1793 ) , όπου κάθε Οθωμανός έπαιρνε από 6 λαχίδια ( κουπόνια αλλιώς ) .
Την αρχική ονομασία που ήταν Καμπούνια , την έδωσαν προφανώς στην περιοχή οι ναυτικοί από τα νησιά του Αργοσαρωνικού , επειδή η μορφολογία του εδάφους τους θύμιζε τη φουρτουνιασμένη θάλασσα , όταν το καμπούνι του πλοίου τους ανεβοκατέβαινε στα κύματα .
Η περιοχή του Ζωγράφου έχει ανατολικά το όρος Υμηττός , το αγαπημένο βουνό των κατοίκων της Αθήνας και νοτιοδυτικά τα ποτάμια Ηριδανό και Ιλισό . Οι κοίτες των ποταμών αυτών υπάρχουν ακόμα και σήμερα. Του Ιλισού , κάτω από τις στήλες του Ολυμπίου Διός δίπλα από την Αγία Φωτεινή και του Ηριδανού στην Καισαριανή . Και τα δύο ποτάμια ακολουθούν τη διαδρομή τους για το Φάληρο εγκλωβισμένα σε υπόγεια τούνελ της ΕΥΔΑΠ .
Η συνοικία των Ιλισίων πήρε το όνομά της από τη Δούκισσα της Πλακεντίας , που είχε κτίσει τη βίλα της δίπλα στον ποταμό Ιλισό ( εκεί που είναι σήμερα το Βυζαντινό μουσείο ) . Οι Έλληνες δίπλα στον Ιλισό ποταμό κατασκεύασαν το Παναθηναϊκό στάδιο για τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες ( 1896 ) .
Ο Δήμος Ζωγράφου είναι σήμερα μια πόλη περίπου 150.000 κατοίκων . Στις αρχές όμως του 1900 δεν ήταν παρά μια μικρή κοινότητα . Την ευκαιρία για την κατοίκηση και τη δημιουργία του πρώτου οικισμού έδωσε ο Ιωάννης Ζωγράφος , όπου το κτήμα, που είχε αγοράσει το 1902 , το μοίρασε σε μικρά οικόπεδα και μετά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο , άρχισε να τα πουλάει . Έτσι σχηματίστηκε ένας οικισμός που αποσπάστηκε από το Δήμο της Αθήνας και αποτέλεσε ( το 1929 ) την κοινότητα Ζωγράφου ( περίπου 100 σπίτια ) . Ο Ιωάννης Ζωγράφος κράτησε μόνο ένα τμήμα στο σημείο συνάντησης των σημερινών λεωφόρων Αλ.Παπάγου και Γ. Ζωγράφου . Ο Ιωάννης Ζωγράφος απέκτησε πέντε γιους : τον Κωνσταντίνο , τον Γεώργιο , τον Νικόλαο ( τον αποκαλούμενο "Νικ δε Γκρήκ" ) , τον Σπυρίδωνα και τον Σωτήρη και τρεις κόρες : την Παυλίνα , τη Ζηνοβία και τη Μαρία . Ένας από τους γιους του , ο Σωτήρης Ζωγράφος , έγινε αργότερα ( 1947 ) ο πρώτος Δήμαρχος Ζωγράφου .
Ο Ιωάννης Ζωγράφος ήταν καθηγητής Πανεπιστημίου - οικονομολόγος και πολιτικός και γεννήθηκε στα Καλάβρυτα το 1844 . Το παραπάνω κτήμα το αγόρασε από τον Βουρνάζο - καθηγητής της Χημείας, στο Πολυτεχνείο , στην Ανωτάτη Εμπορική σχολή και ακαδημαϊκός .
Εκτός των Ζωγραφαίων υπήρχαν κι άλλοι μεγάλοι κτηματίες της περιοχής ( όπως Πετράκηδες , Σταματοπουλαίοι , Αργυροπουλαίοι κ.ά ) , που είχαν αγοράσει ένα από τα καλύτερα κομμάτια της Αθήνας , με ωραίο κλίμα και πολύ κοντά στην Αθήνα .
Το 1930 ο αείμνηστος Ελευθέριος Βενιζέλος θεμελιώνει το 1ο Δημοτικό σχολείο ( το Ζωγράφειο ) , στην ίδια θέση που βρίσκονται σήμερα τα Δημοτικά σχολεία απέναντι από τον Ναό του Αγ. Θεράποντα . Μια από τις αίθουσες του σχολείου ήταν και τα γραφεία της νεοσύστατης κοινότητας Ζωγράφου .
Σιγά - σιγά η κοινότητα Ζωγράφου μεγαλώνει και στα όρια της κοινότητας , εκτός από τις περιοχές Ζωγράφου και Γουδή , συμπεριλαμβάνονται τα Κουπόνια και η περιοχή του φυτωρίου του Υπουργείου Γεωργίας τα σημερινά "Άνω Ιλίσια" . Πολλές ωραιότατες βίλες που σώζονται ακόμα και σήμερα αρχίζουν να κτίζονται . Η βίλα του Κώστα Ζωγράφου , σήμερα παιδικός σταθμός , η βίλα Βοναπάρτη που στεγάζει το Συμβουλευτικό Κέντρο Οικογενειών του Δήμου , η βίλα Βουτυρά , σήμερα Πνευματικό Κέντρο . Επίσης η οικία Γεωργίου Γουναρόπουλου , σήμερα Μουσείο και Πινακοθήκη .
Την ίδια εποχή ιδρύθηκε ο πρώτος ποδοσφαιρικός σύλλογος , με την επωνυμία "Ένωση Ζωγράφου" . Το γήπεδό του, βρισκόταν μεταξύ των σημερινών οδών Ξηρογιάννη , Αλ.Παπάγου , Γ. Παπανδρέου και Δαβάκη Πίνδου . Στα Κουπόνια εγκαταστάθηκε και το πρώτο αστυνομικό τμήμα . Άρχισε να λειτουργεί ο πρώτος υπαίθριος κινηματογράφος "ΠΑΥΣΙΛΥΠΟΝ" , στη θέση της σημερινής πλατείας Δ.Αλεξανδρή (Γαρδένια).
Κατά το έτος 1948 η κοινότητα Ζωγράφου έγινε Δήμος .
"Πηγές : Τα βιβλία «Ζωγράφου - Ιλίσια - Γουδί : ένας ιστορικός περίπατος» του Αναστασίου Παππά και «1809 - 2000 : Ανατολικά της Αθήνας , τα Κουπόνια» του Ιωάννου Ζώρζου .